Opisana w poprzedniej notatce Augusta Victoria góruje nad Jerozolimą dzięki swojemu położeniu na Górze Skopus. Dalej kierujemy się w dół, przez dzielnicę arabską ku dwóm miejscom wartym odwiedzenia - Kaplicy Wniebowstąpienia i Kościołowi Pater Noster. Droga wiedzie przez typową dzielnicę arabską - wokoło rozgardiasz, brud, drobne sklepiki. Spacerowanie tutaj nocą byłoby trochę niebezpieczne, ale w dzień jest to całkiem ciekawe doświadczenie.

Kaplica Wniebowstąpienia znajduje się w arabskiej dzielnicy At-Tur. To miejsce upamiętniające Wniebowstąpienie Jezusa, które nastąpiło, jak wiadomo, 40 dni po zmartwychwstaniu. Jak wiele miejsc w Jerozolimie także to miejsce ma swoja historię. Krótko po śmierci Chrystusa chrześcijanie zbierali się w ukryciu w jednej z jaskiń na Górze Oliwnej, aby upamiętniać jego wniebowstąpienie. Kiedy Konstantyn Wielki ustanowił chrześcijaństwo jako uznawaną oficjalnie religię w 313 roku n.e. (Edykt Mediolański), chrześcijanie zaczęli czcić wydarzenie wniebowstąpienia właśnie w tym miejscu.
Matka Konstantyna, Helena, pielgrzymowała do Jerozolimy w latach 326-328 i podczas tej pielgrzymki zdecydowała o upamiętnieniu dwóch miejsc na Górze Oliwnej związanych z życiem Jezusa. Pierwszym miejscem była grota, gdzie Jezus nauczał swoich uczniów modlitwy „Ojcze Nasz”, drugim miejscem było właśnie miejsce wniebowstąpienia. Te dwa miejsca oddalone są od siebie o kilkadziesiąt metrów i Helena zdecydowała o budowie tutaj kompleksu budynków upamiętniających oba wydarzenia z życia Jezusa.
Początkowo powstała tutaj mała kaplica w kształcie rotundy, bez dachu, otoczona kilkoma łukami. Kaplicę nazywano wtedy „Imbomon”, co z greckiego znaczy „położona na szczycie”. W roku 390 n.e.  Poimenia, bogata rzymska arystokratka , sfinansowała rozbudowę całego kompleksu, łącznie z budową położonego niżej Kościoła Pater Noster. 
Przez następne wieki Kaplica Wniebowstąpienia ulegała zniszczeniu, zwłaszcza wojska perskie dokonały tutaj spustoszenia w roku 614, podczas ostatniej z wojen bizantyńsko-sasanidzkich toczonych pomiędzy Cesarstwem Bizantyńskim a imperium perskich Sasanidów (dynastia panująca w Iranie w latach 224-651 n.e.).
Kaplicę zrekonstruowano pod koniec VII wieku n.e, kolejnej rekonstrukcji dokonali krzyżowcy w 1150 roku – przykryto wówczas ośmiokątną kaplicę dachem.
Niestety,”spokój” w tym miejscu nie trwał długo. Już w roku 1198, po upadku panowania krzyżowców w Ziemi Świętej, kaplica została przejęta przez muzułmanów i sułtan Saladin ustanowił tutaj miejsce kultu islamskiego. Kaplice przekształcono w meczet, wewnątrz dobudowano mihrab, czyli charakterystyczne zagłębienie w ścianie wskazujące kierunek położenia Mekki i stąd także kierunek w którym powinni się modlić muzułmanie. Pomimo przekształcenia kaplicy w meczet, chrześcijanie nadal pielgrzymowali tutaj jako do miejsca kultu, stąd Saladin w geście dobrej woli zbudował drugi meczet dla muzułmanów w niewielkiej odległości od kaplicy i pozwolił chrześcijanom modlić się nadal w tym miejscu. Przez następne wieki miejsce to podlegało destrukcji i przebudowie.
Dzisiaj główna struktura tej ośmiokątnej kaplicy pochodzi z czasów krzyżowców. Wewnątrz znajduje się Kamień Wniebowstąpienia, z odciśniętym śladem prawej stopy Chrystusa.  Co ciekawe, odcisk lewej stopy odkuto ze skały i przeniesiono do meczetu Al-aksa (muzułmanie także czczą Chrystusa jako proroka). Weszliśmy na teren Kaplicy przez wąską furtkę w murze, właśnie grupa japońskich turystów kończyła zwiedzanie. 

Wejście na dziedziniec Kaplicy Wniebowstąpienia ( w tle meczet wybudowany przez Saladina)
 
Kaplica Wniebowstąpienia
Kamień z odciśniętą stopą Chrystusa

Pod kaplicą znajduje się kilka krypt grobowych. Żydzi uważają, że znajduje się tutaj miejsce pochówku prorokini Huldah, chrześcijanie uważają, że jest tutaj miejsce pochówku Św. Pelagii z Antiochii, muzułmanie zaś uważają, że jest tutaj grób Rabia al-Adawiyya, jednego z mistyków islamu.

Z tego miejsca do Kościoła Pater Noster jest już dosłownie kilkadziesiąt metrów. Za wstęp trzeba zapłacić kilkanaście szekli. Teren Kościoła jest zazwyczaj pełen turystów i pielgrzymów, miejsce jest tak popularne jak powszechna jest modlitwa Ojcze Nasz.
Tak jak pisałem wcześniej, miejsce na którym stoi dzisiejszy kościół Pater Noster rozpoznawane było już od IV wieku n.e jako jedno z najważniejszych miejsc biblijnych. W miejscu tym powstał jeden z czterech kościołów-bazylik, które w IV wieku wybudował w Jerozolimie Konstantyn Wielki, zgodnie z sugestią swojej matki, Heleny. Wspaniała Bazylika Eleona, która powstała wówczas w tym miejscu poświęcona była wniebowstąpieniu Chrystusa oraz "narodzin" modlitwy Ojcze Nasz.
Bazylika miała trzy poziomy, opadające po stoku Góry Oliwnej i połączone schodami – z rozległego placu wchodziło się na dziedziniec a następnie do bazyliki. Bazylika miała kształt prostokąta długości 30 metrów i szerokości 18.5 metra, jej główna apsyda skierowana była na wschód. Dziedziniec zbudowano na środkowym poziomie, z dwoma rzędami kolumn, długości około 25 metrów.
Bazylika została zniszczona przez Persów w maju 614 roku, podczas 21 dniowego oblężenia Jerozolimy. Podobny los spotkał zresztą wszystkie chrześcijańskie kościoły i symbole w Jerozolimie, tysiące chrześcijan zostało zamordowanych. W roku 638 Persów zastąpili Arabowie, ale los kościołów i chrześcijan się nie zmienił.
Pozostałości Bazyliki Eleona odkryto podczas prac rekonstrukcyjnych prowadzonych w roku 1868. Odsłonięto wówczas pozostałości mozaiki podłogowej z dwoma inskrypcjami w greckim języku z Psalmu 121 i 118.
W roku 1099 krzyżowcy opanowali Jerozolimę i starali się zrekonstruować pozostałości bazyliki.
W roku 1152 zbudowano w tym miejscu niewielki kościół według projektu dwóch braci pochodzących z Danii – biskupa Sveina i admirała Eskila Sveinssona. Zostali oni zresztą pochowani w tym kościele a groby ich odkryto podczas wspomnianych wcześniej prac rekonstrukcyjnych w 1869 roku. Zbudowany przez nich kościół został nazwany „Pater Noster” , wyznaczając miejsce, gdzie Jezus uczył swoich apostołów tej modlitwy. Miejsce Wniebowstąpienia natomiast uhonorowano opisaną wyżej kaplicą, jak wspomniałem, stoi  ona dzisiaj w niewielkim oddaleniu od Kościoła „Pater Noster”.
Kościół zbudowany przez krzyżowców przetrwał jedynie do roku 1187, kiedy to został zburzony przez wojska Saladyna. Dzieła zniszczenia dopełnili Mamelukowie, którzy rządzili Jerozolimą w latach 1267-1480.
Musiało minąć kolejne 500 lat, zanim chrześcijanie (ale także i Żydzi) mogli zacząć budować i przywracać ponownie swoje miejsca kultu w Jerozolimie. W roku 1872 teren, na którym w przeszłości zbudowano bazylikę Eleona i kościół krzyżowców, kupiła Księżna de la Tour d’Auverge -  Aurelia Bossi. Ona także ufundowała założenie tutaj klasztoru Karmelitek Bosych i budowę nowego kościoła. Obecny kościół zbudowano w roku 1874, zrekonstruowano przy tym i włączono do kościoła pozostałości bazyliki z IV wieku oraz grotę, gdzie Jezus nauczał apostołów modlitwy Ojcze Nasz.
W kościele znajdują się ceramiczne tablice z modlitwą Ojcze Nasz w ponad 140 językach. W małym sklepie obok kościoła można kupić kartki pocztowe oraz małe płytki ceramiczne z modlitwą w wybranym języku. 

Kościół Pater Noster


Grota w której Jezus nauczał modlitwy Ojcze Nasz










Dalsza droga po wyjściu z Kościoła Pater Noster wiedzie w dół, ku punktowi widokowemu na Górze Oliwnej. To zaledwie około 200 metrów stąd, to szybkie zejście w dół z rozciągającą się po prawej stronie panoramą Jerozolimy.


02 lutego 2017




Izrael, Palestyna, Jerozolima, Ściana Zachodnia, Ściana Płaczu, Kościół Pater Noster, kościół Ojcze Nasz, Góra Oliwna, Jezus


←04. Izrael: Jerozolima - Augusta Victoria                               06. Izrael: Jerozolima - Synagoga Hurva→